Informacje na temeat szyny retencyjnej – Przez pierwszy miesiąc szynę nosimy 24 h na dobę i ściągamy ją tylko do jedzenia. Po miesiącu proszę przyjść na kontrolę w celu ustalenia dalszego czasu noszenia retencji, którą ortodonta może modyfikować indywidualnie dla każdego pacjenta, w zależności od wyjściowej wady.Przez pierwszy okres szynę zakładamy przed lusterkiem. Szyna powinna znajdować się dokładnie nad ( dolna) lub pod ( górna) zębami. Zakładając ją,delikatnie dociskamy ją palcami z obu stron ; nie nigdy nie zagryzamy zębami, ponieważ może ona pęknąć. Szynę ściągamy delikatnie palcami, podważając ją paznokciami do góry ( dolna) lub ciągnąć w dół ( górna), przy brzegach przydziąsłowych, równomiernie z obu stron i z przodu. Nigdy nie ciągniemy z jednej strony, żeby jej nie złamać. Na początku, czynność ta może powodować trudności. Z czasem będziemy wykonywać ją już swobodnie. Przez pierwszy okres, szyna może powodować nadmierne ślinienie się. Jest to normalna rekcją na ciało obce i powinna ustać po kilku dniach użytkowania. Szyna myjemy szczoteczkę i mydłem lub pastą do protez. Nie używamy do tego zwykłej pasty do zębów ponieważ posiada ona granulki ścierne, które mogą uszkadzać jej powierzchnie i powodując jej zmatowienie a w powstałych rysach, będą osadzać się resztki płytki nazębnej czy z czasem kamień. Do tego celu możemy zakupić specjalną pastę do protez, ponieważ nie posiada ona granulek ściernych. Szyna przechowujemy w pudełeczku, z dała od zwierząt, ponieważ zwierzęta lubią gryźć przedmioty mające kontakt ze śliną. W przypadku złamania szyny, jak najszybciej udajemy się do stomatologa, który wykona nową płytkę, najlepiej w gabinecie w którym było prowadzone leczenie. W przypadku braku takiej możliwości ( np wyjazd na wakacje lub przeprowadzka z brakiem możliwości dojechania do naszego ortodonty, szukamy pomocy w gabinecie, który wykonuje takie szyny. Nie zawsze musi być to Ortodonta zazwyczaj taką płytkę jest w stanie wykonać również zwykły Stomatolog, w przypadku gdy jego technik współpracuje z ortodontą. Nie czekamy z jej wykonaniem do kolejnej wizyty jeżeli nie jest ona możliwa w przeciągu dwóch dni, ponieważ do tego czasu mogą wystąpić niepożądane ruchy zębów. Jest to szczególnie ważne w początkowym okresie po demontażu, kiedy dochodzi do przebudowy struktur otaczających zęby, po zakończonej aktywnej fazie leczenia. Dlatego, z tego powodu, będąc nawet na wakacjach, w przypadku zniszczenia retencji, tak ze nie nadaje się ona do noszenia bądź jej przypadkowej utraty, jak najszybciej szukamy pomocy. Noe czekamy z tym do przyjazdu. Z płytką postępujemy bardzo ostrożnie; uważamy żeby nie spadła na podłogę ponieważ może wtedy pęknąć. Nie moczymy jej również w gorącej wodzie aby nie uległa odkształceniu. W przypadku wizyty u stomatologa który będzie wykonywał nowe wypełnienie w zębie ( plomba), zabieramy szynę ze sobą na wizytę . Po wykonaniu uzupełnienia, przy stomatologu zakładamy retencje czy „pasuje„. W przypadku gdyby nie pasowała, Stomatolog powinien ją skorygować tak aby była możliwość założenia szyny na zęby. Może ją nawet ją w tym miejscu zsperforować, tak aby była możliwość jej całkowitego założenia. Tak samo postępujmy przy wykonywaniu nowych uzupełnień protetycznych czy implantologicznych. Zawsze trzeba sprawdzić czy jest możliwość założenia szyny !!!
Więcej informacji w gabinecie
RETENCJA !!!
Leczenie ortodontyczne składa się z leczenia aktywnego, które właśnie uległo zakończeniu oraz z leczenia pasywnego ( faza retencyjna), która rozpoczyna się wraz z założeniem aparatu retencyjnego
( utrwalającego efekty leczenia ortodontycznego).W ortodoncji mówi się, że czasem wyleczenie pacjenta jest prostsze niż utrzymanie osiągniętego wyniku. Dlaczego tak się dzieje i co zrobić, aby po długim, kosztownym leczeniu ortodontycznym cieszyć się jego efektami. Najlepiej wrócić do
początków, to jest do przyczyn powstawania wad zgryzu. Otóż przyjmuje się, że ponad 85 % wad to wady nabyte, powstałe w trakcie rozwoju osobniczego po urodzeniu, w wyniku działania na cały
narząd żucia a nawet twarzoczaszkę – szkodliwych czynników. Oznacza to, że na 100 osób z wadami zgryzu, tylko kilkanaście ma wady wynikłe z zaburzeń genetycznych, czy powstałych w trakcie życia
płodowego. Dla pozostałych ponad 85 osób natura zaplanowała zgryz prawidłowy: kształtne łuki zębowe, a w nich rozmieszczona równo odpowiednia ilość zębów, kontaktujących się ze sobą w
określony sposób.Podczas leczenia aparatem stałym zęby są „zmuszane” do przemieszczania się z nieprawidłowych pozycji do pożądanego prawidłowego zgryzu. Jest to możliwe dzięki stałemu kontrolowanemu przez ortodontę naciskowi jaki wywiera na zęby taki aparat ortodontyczny. Dzięki temu zmianie ulega cała struktura kośćca w okolicach zębów, a także ułożenie stawu skroniowo-żuchwowego. Po zakończeniu leczenia aparatem stałym zęby próbują wrócić do poprzednich pozycji. W tym miejscu do akcji wkracza aparat retencyjny. Jego zadaniem jest utrzymanie zębów i układu kostnego w pożądanej
prawidłowej pozycji. Daje czas na odbudowę tkanki kostnej i „przyzwyczajenie” organizmu do nowej sytuacji; izoluje zęby przed działaniem mięśni policzkowych i języka, które także powodują ich
przemieszczanie. Stosowanie aparatu retencyjnego można porównać do rehabilitacji po operacji czy zabiegu – utrwala efekt leczenia ortodontycznego; pozwala powrócić do dawnej siły i funkcjonalności;
zapobiega nawrotom wady. Czas stosowania aparatu retencyjnego powinien trwać co najmniej tyle, ile czas leczenia aparatem stałym lub do zakończenia wzrostu (u dzieci i młodzieży). W niektórych
przypadkach wymagane jest stałe używanie aparatu retencyjnego.
Wyróżniamy trzy główne powody leczenia retencyjnego:
- tkanki przyzębia potrzebują czasu na reorganizację i dopasowanie do nowego położenia zębów,
ponieważ w czasie przesuwania zębów następują duże zmiany w jamie ustnej umożliwiające ruch
zębów w łuku
-zęby po przemieszczeniu znajdują się w nowej, nieustabilizowanej jeszcze pozycji i poddają się łatwo
wpływowi sił mięśni policzków, warg i języka i łatwo może dojść do nawrotu długo leczonej wady - w przypadku dzieci i młodzieży dalszy wzrost pacjenta po zakończeniu aktywnej fazy leczenia
ortodontycznego aparatem stałym może zaburzać osiągnięte rezultaty
Po zakończeniu leczenia ortodontycznego każdy pacjent zaopatrywany jest w aparaty retencyjne, czyli zabezpieczające przed nawrotem wady. Są różne rodzaje takich aparatów. Jeśli pacjent leczył się aparatem wyjmowanym, to ten sam aparat, noszony już tylko w nocy, podczas snu i nierozkręcany, może pełnić rolę aparatu retencyjnego.
Po leczeniu aparatami stałymi można zastosować kilka rodzajów retencji, w zależności od rodzaj leczonej wady, możliwości i chęci noszenia ich przez pacjenta, od jego wieku, a także w zależności od
pewnych preferencji lekarza ortodonty. Jednym z takich aparatów może być płytka Havleya.
Przypomina nieco wyjmowany aparat ortodontyczny, nie zawiera żadnych elementów czynnych( śrub
do rozkręcania, klamer utrzymujących). Jest cieńsza i delikatniejsza od aparatu wyjmowanego.
Utrzymanie jej opiera się wyłącznie na dobrym przyleganiu do zębów i podniebienia ( górna). Ich
zaletą jest fakt, że pozwalają na ostateczne „dogryzienie się” zębów, nie hamują wzrostu . Można
leczyć zęby i nie zmieni to dobrego przylegania płytki, gdyż korony zębów nie są objęte aparatem.
Wadą jest to że, tak wynika z moich doświadczeń, są mniej chętnie noszone niż szyny
termoformowalne.
Szyna retencyjna jest to rodzaj aparatu ortodontycznego, który nosi się po zakończeniu leczenia
ortodontycznego aparatem stałym. Wygląda podobnie do ochraniacza na zęby noszonego przez
bokserów. Zazwyczaj jest przeźroczysta, ale może być także w innych kolorach. Szynę retencyjna
wykonuje się indywidualnie dla każdego Pacjenta po zdjęciu stałego aparatu ortodontycznego. Należy
wykonać model szczęki i żuchwy i na jego podstawie wykonać szynę retencyjną. Po co nosimy szynę
retencyjną? Zęby po leczeniu ortodontycznym są osłabione, a połączenia z tkankami utrzymującymi
zęby w miejscu są osłabione. Zęby próbują powrócić na swoje wcześniejsze, nieprawidłowe miejsce.
Należy się przed tym zabezpieczyć i uniemożliwić zębom jakiekolwiek przemieszczanie się. Także
należy dać czas kości i tkanką około zębowym na odbudowanie się i regenerację połączeń z
korzeniami zębów. Dlatego konieczne jest noszenie aparatu retencyjnego, a jednym z jego rodzajów
jest szyna retencyjna. Noszenie aparatu retencyjnego można porównać do rehabilitacji po zabiegach
chirurgicznych – wzmacnia i przywraca funkcjonalność narządu żucia po leczeniu ortodontycznym.
Szynę retencyjną nosimy zazwyczaj w nocy, zakładamy ją do snu. W początkowym okresie zazwyczaj
zaleca się noszenie jej najczęściej i najdłużej jak to jest możliwe. Aby utrzymać wszystkie efekty
leczenia ortodontycznego należy bezwzględnie stosować się do zaleceń lekarza ortodonty odnośnie
stosowania szyny retencyjnej po zdjęciu aparatu stałego. Czym różni się szyna retencyjna od płytki
retencyjnej? Płytka retencyjna jest wyposażona w metalowe klamry utrzymujące ja na miejscu i łuki
wykonane z drutu zabezpieczające przez działaniem mięśni policzków i warg. Zajmuje sporo miejsca
w jamie ustnej. Bardzo ogranicza zdolność mówienia, a także jest nieestetyczna. Elementy metalowe
mogą w niektórych przypadkach działać negatywnie na szkliwo zębów. Szyna retencyjna jest
pozbawiona wszelkich elementów metalowych, a równie dobrze spełnia swoje funkcje. Jest wykonana
przeważnie z bezbarwnego materiału, więc stosowanie jej nawet w miejscach publicznych nie
powinno rzucać się w oczy. Zajmuje niewiele miejsca w jamie ustnej, ponieważ swoim zasięgiem
obejmuje jedynie zęby. Może powodować niewielkie utrudnienia w mówienie, głównie seplenienie.
Szyna retencyjna jest także łatwiejsza w czyszczeniu i bardziej odporna na uszkodzenia
mechaniczne. Te przeźroczyste nakładki na zęby, prawie niewidoczne i bardzo wygodne w
użytkowaniu, utrzymują uzyskaną pozycję zębów w większym stopniu niż płytki Havleya .Ich wadą jest
to, że pacjenci z silną mięśniówką szybciej je zużywają, oraz fakt, iż zaplombowanie zęb wypełnieniem wychodzącym poza obrys zarejestrowany w czasie wykonywania wycisku na szynę,
może spowodować, że nie da się jej założyć. Wykonanie większej ilości plomb, czy odbudów
estetycznych, może wymagać wykonania nowej szyny. Trzeba też pamiętać o tym, że jest ona dość
delikatna, mało widoczna i łatwo ja zgubić czy zniszczyć. Nie wolno jej też wyparzać, gdyż jest
termoformowalna i wysoka temperatura ja zdeformuje. W sytuacji, gdy pacjent leczony był z wady
polegającej na niewłaściwej relacji łuków zębowych w stosunku do siebie, a uzyskany efekt nie jest
jeszcze zbyt stabilny ( tzw. podwójny zgryz), można wykonać pozycjoner, tj. dwie szyny zespolone w
zgryzie, który jest prawidłowy, lub w obu szynach wykonać zaczepy do wyciągów elastycznych,
którymi pacjent może się doleczyć po zdjęciu aparatów stałych. Utrzymują one pozycje zębów w
łukach, ale zmieniają korzystnie pozycje łuków zębowych w stosunku do siebie. To samo można
osiągnąć wykonując jako aparat retencyjny – aparat blokowy.
Nie jest on jednak tak wygodny jak pojedyncze szyny i przeznaczony dla bardzo ambitnych i
zdeterminowanych pacjentów.
Wymienione do tej pory aparaty retencyjne były aparatami wyjmowanymi ( ruchomymi). Inny charakter
ma retencja stała – klejona.
Retencja stała to najczęściej specjalny drucik przyklejony do zębów od strony językowej
materiałem kompozytowym lub specjalnym klejem. Przy takiej retencji należy perfekcyjnie
przestrzegać higieny jamy ustnej z zastosowaniem nici dentystycznych, przystosowanych do aparatów
ortodontycznych. Najczęściej stały retainer przyklejony jest od kła do kła w łuku dolnym. W przypadku
leczonej diastemy prawdziwej( szpara pomiędzy siekaczami przyśrodkowymi), nie jest to drucik tylko
forma 2 lub 4 „łopatek” połączonych drucikiem, przyklejonych od strony podniebiennej na dwa lub 4
siekacze. Diastemy w łuku górnym i stłoczenia siekaczy w łuku dolnym należą do tych wad, których
efekt leczenia najtrudniej utrzymać. Jedną z przyczyn diastemy (przerwy, szpary ) pomiędzy górnymi
siekaczami, często bywają zbyt małe boczne zęby sieczne, tzw. „dwójki” .Wg badań, aż 75% tych
zębów jest zębami nietypowymi, najczęściej zbyt małymi, w stosunku do „jedynek” W takim
przypadku, aby zapobiec powrotowi diastemy, najlepiej będzie poszerzyć materiałem kosmetycznym
zbyt wąskie zęby, nadając im kształt i wielkość prawidłową. Retencja przyklejona może być właściwie
dożywotnio. Ma ona te zaletę, że nie trzeba pamiętać o niej i wkładać, ale ma też wady. Może się
odkleić i to w najmniej oczekiwanym momencie, oraz stwarza problemy podczas nitkowania zębów.
Utrudnione jest też leczenie zębów w tej okolicy.
Najmocniejszym zabezpieczeniem dobrego wyniku leczenia ortodontycznego jest
podwójna retencja: stała a na to wykonana szyna termoformowalna.
Wciąż jednak nie można zapominać o tym, że nasz narząd żucia podobnie jak cały organizm podlega
ciągłym zmianom i jest jednostką dynamiczną, podlegająca na przestrzeni naszego życia licznym
wpływom. Utrzymanie dobrego wyniku leczenia jest możliwe i należy zrobić wszystko, aby cieszyć się
nim jak najdłużej. Nie może być jednak zagwarantowane.
Podczas noszenia aparatu retencyjnego, czyli takiego, który ma utrwalić efekty wcześniejszego
leczenia ortodontycznego, tak samo ważna jest właściwa higiena oraz regularne wizyty u lekarza
ortodonty, jak podczas noszenia aparatu stałego.
Higienę aparatu prowadzimy zależnie od tego, czy jest to aparat założony na stałe na zęby czy
ruchomy, czyli wyjmowany.
Jeśli nosimy stały aparat retencyjny, jego przyklejone w jamie ustnej elementy wymagają
szczególnej dbałości. W okolicach aparatu mogą odkładać się resztki pokarmowe i osady, dlatego
ważne jest, by po każdym posiłku pozbyć się tych resztek. Zęby szczotkujemy co najmniej dwa razy
dziennie szczoteczką o włosiu średniej twardości, stosujemy płukanki, nić dentystyczną itp. Trzeba
jednak uważać, aby przy oczyszczaniu okolic aparatu nie uszkodzić go, uszkodzony aparat retencyjny
traci swoją funkcję, może także ranić jamę ustną. Jeżeli doszło do uszkodzenia aparatu retencyjnego
stałego, należy jak najszybciej skontaktować się ze specjalistą w celu naprawienia uszkodzeń.
Zdejmowany aparat retencyjny: to przeźroczysta szyna retencyjna lub wyjmowany aparat
akrylowy. W aparacie retencyjnym zdejmowanym nie należy jeść, ponieważ powoduje to podrażnienie
i stany zapalne błony śluzowej. Miejsca podrażnione mogą ulec zakażeniu grzybami. W okresie
noszenia aparatu retencyjnego wyjmowanego należy szczególnie dbać o higienę jamy ustnej oraz
aparatu. Zęby szczotkujemy dwa razy dziennie, używamy nici dentystycznej i płukanek, po jedzeniu
płuczemy jamę ustną. Aparat retencyjny podczas codziennej higieny jamy ustnej wyjmujemy z ust i
czyścimy go wodą z mydłem i szczoteczką przy użyciu ciepłej (nigdy gorącej) wody. Po umyciu
starannie płuczemy aparat. Nie należy nigdy wyparzać aparatów. Szyna powinna być
przechowywana na sucho, celem uniknięcia jej uszkodzenia, w otrzymanym od lekarza pudełku lub
aptecznymi środkami do czyszczenia protez. Do mycia aparatu nie używamy tej samej szczoteczki co
do mycia zębów, przeznaczamy specjalną jedną szczoteczkę do mycia aparatu i wykorzystujemy ją
tylko do tej czynności!. Nie wolno także do mycia aparatu używać pasty do zębów. W czasie przerw w
noszeniu aparat przechowujemy w plastikowym pojemniku otrzymanym od lekarza. Z uwagi na częste
przypadki związane z uszkodzeniem aparatu retencyjnego przez zwierzęta domowe, prosimy o
zachowanie szczególnej ostrożności w trakcie ich przechowywania.
Aparaty retencyjne wyjmowane (szyna retencyjna, płytka retencyjna) przez pierwsze 6 miesięcy
powinien być użytkowany całodobowo, z wyjątkiem posiłków, ponieważ w tym okresie dochodzi do
większości nawrotów. Po tym okresie można stopniowo przechodzić do noszenia aparatu tylko nocą,
równocześnie będąc pod obserwacją leczącego. Jeżeli pojawią się cechy nawrotu, może być
konieczna dłuższa retencja. Okres retencji powinien wynosić minimum tyle ile wynosił okres
aktywnego leczenia, a u pacjentów młodocianych do zakończenia wzrostu oraz ukazania się zębów
mądrości lub ich usunięcia w przypadku zatrzymania. Od szóstego miesiąca retencji, w przypadku
braku nawrotów aparaty mogą być noszone nocą + 6 godzin w ciągu dnia. Od 12 miesiąca po zdjęciu
aparatu stałego, retencja ma być noszona w każdą noc + 2 godziny w ciągu dnia. Po braku cech
nawrotu dochodzi do przejścia noszenia aparatów tylko w nocy.
W niektórych przypadkach konieczna jest retencja dożywotnia.
Pierwsza wizyta kontrolna po ściągnięciu aparatu stałego powinna odbyć się po 6-8 tygodniach.
Gdyby jednak zdarzyło się coś, co zaniepokoi pacjenta, prosimy o kontakt z gabinetem przez zbędnej
zwłoki. Druga wizyta kontrola powinna się odbyć po około 6 miesiącach.
Warunkiem zachowania rocznej gwarancji na retencję stałą – dolną, jest konieczność wykonania
czyszczenia zębów (scalingu) w naszej klinice, przez higienistkę stomatologiczną w 6 miesięcznych
odstępach.