Po utracie zęba, zarówno u dzieci jak i osób dorosłych, zęby sąsiednie zaczynają „wędrować” w kierunku wolnej przestrzeni. Podczas tego procesu, zęby nachylają się, obracają, a zęby z przeciwległego łuku wydłużają się.

Zjawisko to jest znacznie bardziej nasilone i  szybsze u dzieci. I oprócz wspomnianych zmian, prowadzi do utraty miejsca dla zębów stałych, czego konsekwencją może być zatrzymanie zęba w kości lub jego wyrznięcie w nieprawidłowej pozycji.

Ortodontyczny utrzymywacz przestrzeni stosowany jest najczęściej w przypadku przedwczesnej utraty zębów mlecznych. Pełni rolę profilaktyczną, zapobiegając przesuwaniu się zębów sąsiednich i utraty miejsca dla zębów stałych znajdujących się jeszcze w kości.

Stałe utrzymywacze przestrzeni to zazwyczaj aparaty składające się z metalowego pierścienia, umocowanego na zębie sąsiadującym z luką, z przylutowaną metalową pętlą o długości luki, opierającą się o drugi sąsiadujący ząb.

W przypadku prowadzonego leczenia aparatem ruchomym utrzymywacz dodawany jest do użytkowanego aparatu. Ma on wtedy formę akrylowej wypustki, odchodzącej od płyty aparatu, znajdującej się w miejscu po usuniętym zębie.

W przypadku utraty zęba u osoby dorosłej, zalecane jest jak najszybsze wykonanie uzupełnienia protetycznego, który będzie pełnił rolę utrzymywacza. W przeciwnym wypadku zachodzące zmiany, mogą  utrudnić lub wręcz uniemożliwić w późniejszym okresie, wykonanie uzupełnienia protetycznego.