KIEDY UDAĆ SIĘ Z DZIECKIEM NA PIERWSZĄ WIZYTĘ U ORTODONTY
Dzieci w okresie uzębienia mlecznego rzadko wymagają opieki ortodontycznej. Jednak i u przedszkolaków mogą pojawić się wady zgryzu, które muszą być leczone, a brak interwencji w tym okresie może prowadzić do ich nasilenia się wraz ze wzrostem i utrwalenia. Wyleczenie pewnych wad w okresie uzębienia mlecznego umożliwia wyrzynanie zębów stałych we właściwych pozycjach i dalszy prawidłowy rozwój narządu żucia. Leczenie rozpoczynane jest z wykorzystaniem jak najmniej inwazyjnych i najtańszych metod. Najczęściej wykorzystywane są w tym celu proste aparaty ruchome, ćwiczenia i korekcyjne szlifowanie zębów mlecznych. Pierwsza wizyta wskazana jest w przypadku, gdy rodzice zaniepokojeni są ustawieniem zębów lub zasugerował to lekarz stomatolog. W sytuacji kiedy wydaje się, że wszystko jest w porządku, a rodzice chcieliby udać się na konsultację dla własnej wiedzy, najlepiej zgłosić się z dzieckiem nie wcześniej niż w 4-5 roku życia.
Jeżeli wcześniej nie stwierdzono żadnych nieprawidłowości , pierwsza konsultacja ortodontyczna powinna odbyć się najpóźniej w 6-7 roku życia, kiedy zaczynają się wyrzynać zęby stałe. W tym okresie zgryz podlega najbardziej dynamicznym i największym zmianom. Pojawiają się pierwsze stałe zęby trzonowe, przednie zęby mleczne zostają zastąpione zębami stałymi (uzębienie mieszane). Wada zgryzu może być przez rodzica nie dostrzeżona, chyba że ewidentnie wpływa na rysy na twarzy.
W okresie uzębienia mieszanego dzieci leczone są najczęściej przy wykorzystaniu stosunkowo prostych aparatów ruchomych, ćwiczeń oraz w niektórych wadach zgryzu różnych odmian aparatów stałych. Aparat ruchomy zazwyczaj wykonywany jest po ukazaniu się siekaczy stałych ( dolnych i górnych) oraz pierwszych zębów trzonowych stałych, chyba że zdiagnozowany problem wymaga wcześniejszej interwencji. Dla uzyskania pozytywnych rezultatów niezbędna jest samodyscyplina oraz dobra współpraca.
Wada zgryzu jest problemem rozwojowym i ujawnia się podczas rozwoju układu kostnego, wyrzynania zębów mlecznych i wymiany uzębienia na stałe . Młody organizm rosnącego dziecka jest wrażliwy na wpływy szkodliwych czynników środowiskowych. Ta sama cecha sprawia, że „zgryz” jest bardziej podatny na wszelkiego rodzaju leczenie. Szybciej adaptuje się do wszelkich zmian. A korekta wady przebiega szybciej niż u dorosłych i wymaga mniejszych nakładów finansowych. Im wcześniej zdiagnozowana wada i rozpoczęte leczenie tym większe są korzyści dla naszego dziecka, leczenie będzie łatwiejsze i krótsze, osiągnięte efekty będą trwalsze.
W przypadku bardziej nasilonych czy uwarunkowanych genetycznie wadach, niestety konieczne jest również późniejsze leczenie. Ale odpowiednio wcześnie wdrożona terapia pozwala wykorzystać potencjał wzrostowy w celu zmniejszenia nasilenia nieprawidłowości i skrócenia czasu późniejszego leczenia aparatem stałym.
Natomiast nie korygowana wada zgryzu, może nie tylko nasilać się z wiekiem, ale także prowadzić do kolejnych patologii: wad wymowy, próchnicy, chorób przyzębia, nieprawidłowego rozwoju mięśni twarzy i kości szczęk.
Niewielka wada zgryzu w wieku przedszkolnym może skutkować bardziej poważną wadą w wieku młodzieńczym i dorosłym. Należy jednak zaznaczyć, że nawet wyleczone wady mogą powracać podczas wzrostu, ponieważ nie można dokładnie przewidzieć jego kierunku i intensywności. Fakt ten jednak nie powinien decydować o zaniechaniu terapii, ponieważ nawet jeżeli wada powróci, nie będzie ona tak nasilona i znacznie łatwiejsza do korekty, niż w przypadku braku leczenia
Często samo przerwanie szkodliwych nawyków czy wyuczenie prawidłowych funkcji z zastosowaniem prostych aparatów i/lub ćwiczeń, doprowadza do samoregulacji i korekty wady zgryzu u dziecka.
Lista nieprawidłowości u dziecka wskazujących na potrzebę konsultacji ortodontycznej:
-nawyki (długotrwała ssanie palca lub smoczka, obgryzanie paznokci, gryzienie długopisów, ołówków, nawyk nagryzania wargi)
-stale otwarte buzia
-oddychanie przez usta
-częste wystawianie języka
-przedwczesna utrata zęba mlecznego ( najczęściej po usunięciu zęba z powodu próchnicy lub z powodu urazu)
-opóźnione wyrzynanie zębów
-większy niż 6 miesięcy odstęp pomiędzy wyrzynaniem zębów jednoimiennych po przeciwnej stronie
– brak szpar rozwojowych pomiędzy zębami mlecznymi przednimi u dziecka 6 -letniego
-asymetria w rysach twarzy
-nadmiernie cofnięta lub wysunięta bródka
-wada wymowy
-nieprawidłowo ustawienie zębów stałych (szpary, stłoczenia, wyrzynanie zębów w nieprawidłowej pozycji)
-brak miejsca dla wyrzynającego się zęba
-obecność zęba mlecznego i jego stałego następcy
-infantylny (niemowlęcy) typ połykania
-odwrotny nagryz zębów (nieprawidłowe zachodzenie zębów dolnych na górne)
-trudności w żuciu, jednostronne żucie