Zęby mądrości (ósemki)

Według danych statycznych u 10 % populacji ósemki nie wykształcają się wcale a u 17 % ulegają one zatrzymaniu.

Ich rozwój w kości rozpoczyna się w przedziale od 5 do 16 roku życia, najczęściej w wieku 8-9 lat. A formowanie korzeni kończy się dopiero pomiędzy 18 a 25 rż.

W czasie rozwoju w kości zęby zmieniają swoje położenie i trudno jest określić ich ostateczne nachylenie i pozycję. Do zatrzymania zęba dochodzi z powodu braku miejsca, niekorzystnej pozycji lub połączenia obu tych czynników. Według badań pomiędzy 10 a 15 rokiem życia u większości dzieci kąt nachylenia zęba zmniejsza się o około 11 stopni. Korzystne wyrzynanie wystąpi przy odpowiedniej ilości miejsca przy dalszym zmniejszaniu kąta nachylenia zawiązka. Jednak w tym okresie u  10 % dzieci kąt ten może ulec nawet zwiększeniu. W okresie pomiędzy 18 a 21 rokiem życia obserwowane są dalsze zmiany w pozycji niewyrzniętych zębów: nachylenia może się zmniejszyć nawet o 39 stopni lub zwiększyć nawet o 46 stopni; zmiany pozycji policzkowo-językowej to zakres 24 stopni w obie strony. Jedynie 20 % ósemek w tym okresie nie zmienia swojego nachylenia. Z przedstawionego opisu ,łatwo można wywnioskować, jak trudna jest jednoznaczna ocena, czy ząb nie ulegnie zatrzymaniu i czy wzrost wyrostka za siódemką, będzie na tyle duży, aby ząb mądrości mógł bez przeszkód się wyrznąć.

Podawany jest bardzo również bardzo zróżnicowany średni czas wyrzynania się tych zębów. Od 18-20  do nawet 24 roku życia w zależności kraju, w którym przeprowadzano badania.

Dodatkowo coraz częściej ósemki mają nietypową budową: niewłaściwy kształt, zmienną liczbę korzeni i znajdujących się w nich kanałów, co może uniemożliwić ich ewentualne leczenia kanałowe lub leczenie ortodontyczne.

 

Przed decyzją o usunięciu ósemek wykonywane są zdjęcia rentgenowskie, które pozwalają ocenić czy pacjent ma zawiązki wszystkich zębów w tym  zębów mądrości i jak są one położone. Umożliwiają one prognozę rozwoju uzębienia w przyszłości oraz w zależności od wieku pacjenta ocenić prawdopodobieństwo wyrznięcia. Oczywistymi wskazaniami do usunięcia są obecne stany zapalne, całkowity niedobór miejsca, pozycja zęba wskazująca na jego zatrzymanie lub w przypadku ich obecności w jamie ustnej nasilona próchnica nie pozwalająca na odbudowę zęba.

Jeżeli w łuku zębowym jest zbyt mało miejsca, ósemki mogą powodować stłoczenia zębów. Naciskając na zęby przed sobą, pchają siódemki do przodu. Z kolei siódemki wpływają na szóstki, a te na kolejne zęby.

Dlatego jeżeli występują wskazania, warto jeszcze przed rozpoczęciem leczenia ortodontycznego usunąć ósemki, aby zapobiec stłoczeniu zębów po zakończeniu leczenia i utracić efekty długotrwałego leczenia. Należy jednak zaznaczyć, że po usunięciu tych zębów nie uzyskujemy dodatkowego miejsca w łuku, a dla jego uzyskania potrzebne są ekstrakcje innych zębów. Decyzja podejmowana jest zawsze indywidualnie po ocenie całej dokumentacji.