Aparaty retencyjne (tzw. retainery) wykonywane są podczas leczenia retencyjnego, po zakończeniu aktywnej fazy leczenia ortodontycznego. Stanowią integralną część leczenia i są nieodłącznym elementem nowoczesnej ortodoncji. Po demontażu (zdjęciu) aparatu, zęby wykazują tendencję do przesuwania się i powrotu do pierwotnych pozycji, zwłaszcza u pacjentów dorosłych. Aparaty retencyjne pozwalają na przebudowę i adaptacje do nowych warunków tkanek, które otaczają zęby. Do tych zmian stabilizujących nie mogło dojść z powodu ciągłych zmian ustawienia zębów i braku fizjologicznego obciążenia kości ( zęby połączone drutem są tak jakby zszynowane i nie mogą działać niezależnie). Celem aparatów retencyjnych jest utrzymanie zębów w nowym położeniu do momentu uzyskania stabilizacji. Powinny być noszone ściśle według wskazań ortodonty w celu zachowania długotrwałego efektu leczenia.
Do aparatów retencyjnych należą: aparaty czynnościowe, płytki Hawleya, płyty retencyjne Schwarza, pozycjonery, retainery stałe, stałe lub ruchome uzupełnienia protetyczne.
W przypadku leczenia aparatami stałymi, retainery mają najczęściej postać przeźroczystych szyn (nakładek, płytek termoformowalnych) lub aparatów ruchomych w przypadku dziecka z niezakończonym wzrostem. Często, szczególnie u pacjentów dorosłych, zalecane jest wykonanie tzw. stałej retencji , w postaci specjalnego drucika lub włókna przyklejanego do zębów przednich od strony języka.
Rolę retajnera po zakończeniu leczeniu aparatem ruchomym może spełniać dotychczas stosowany w leczeniu aparat, stosowany tym razem w formie biernej.
W przypadku leczenia alignerami jest to ostatnia szyna korygująca.