INFORMACJE O PRZEBIEGU LECZENIA APARATEM STAŁYM – ETAPY LECZENIA APARATEM STAŁEM
Warunkiem rozpoczęcia leczenia jest bardzo dobra higiena, zdrowe zęby i dziąsła. Przed założeniem aparatu wszystkie zęby powinny być wyleczone, bez złogów kamienia nazębnego lub osadu. Leczenie nie może być prowadzone podczas aktywnej fazy choroby przyzębia lub obecnych stanach zapalnych błony śluzowej czy zmianach w kości.
W krótkim okresie przed montażem aparatu, nie poleca się wybielania zębów lub lakierowania zębów preparatami z fluorem, który może utrudnić wytrawienie zębów i wpłynąć niekorzystnie na utrzymanie elementów aparatu ortodontycznego.
ETAP I – PIERWSZA WIZYTA
Na pierwszej wizycie ortodonta przeprowadza wywiad ogólnomedyczny i ortodontyczny z pacjentem, poznawane są oczekiwania pacjenta dotyczące leczenia. W przypadku , gdy pacjent był już w przeszłości leczony ortodontycznie powinien, w celu ułatwienia planowania leczenia, zgłosić się ze swoją „starą” dokumentacją.
Następnie wykonywane jest badanie pacjenta oraz wstępna ocena istniejącej wady zgryzu lub jej brak. Badanie obejmuje m.in. ocenę rysów twarzy, czynności oddychania, połykania, mowy, funkcji stawów skroniowo-żuchwowych. W celu postawienia dokładnego rozpoznania i zaplanowania leczenia pobierane są wyciski na modele diagnostyczne, wykonywane są zdjęcia fotograficzne zębów i twarzy. Dodatkowo do uzyskania pełnej diagnostyki oraz oceny wady zgryzu, a także informacji o stanie uzębienia pacjent otrzymuje skierowanie na zdjęcia rentgenowskie (tylko pantomograficzne lub pantomograficzne i cefalometryczne).
Po zebraniu wszystkich informacji i potrzebnej dokumentacji na podstawie zgromadzonego materiału diagnostycznego (w tym analiza zdjęć rentgenowskich, modeli diagnostycznych, zdjęć fotograficznych) może zostać opracowany indywidualny plan leczenia.
ETAP II- DRUGA WIZYTA
Pacjent zostaje poinformowany o rodzaju planowanego leczenia, alternatywnych metodach, kosztach, przebiegu procesu leczenia oraz przewidywanej długości jego trwania. Następnie pacjent może zostać umówiony na montaż (założenie) aparatu ortodontycznego.
Zazwyczaj tydzień przed założeniem aparatu, pacjent umawiany jest na krótką wizytę w celu założenia gumek separycyjnych, które umożliwią założenie pierścieni na pierwsze zęby trzonowe. W niektórych przypadkach czynność ta jest nie potrzebna, lub może zostać wykonana podczas wizyty, na której zaplanowany jest montaż zamków.
ETAP III (MONTAŻ APARATU STAŁEGO)
Tak jak wcześniej wspomniano, warunkiem rozpoczęcia leczenia jest dobra higiena, zdrowe zęby i dziąsła. Przed założeniem aparatu wszystkie zęby powinny być wyleczone, bez złogów kamienia nazębnego lub osadu.
W krótkim okresie przed montażem aparatu nie poleca się wybielania zębów lub lakierowania zębów preparatami z fluorem, który może utrudnić wytrawienie zębów i wpłynąć niekorzystnie na utrzymanie elementów aparatu ortodontycznego.
Montaż aparatu jest zabiegiem bezbolesnym i trwa do około godziny czasu. Po wizycie pacjent otrzymuje zalecenia dotyczące higieny i diety.
W początkowym okresie leczenia po założeniu aparatu pacjent może odczuwać pewien dyskomfort. Przez pierwsze dni możliwe jest odczuwanie bólu zębów, szczególnie podczas gryzienia pokarmów, o nasileniu zależnym od indywidualnej wrażliwości pacjenta. W tym okresie należy unikać gryzienia twardych pokarmów, gorących napoi i pokarmów. W celu złagodzenia dolegliwości bólowych zalecane jest wdrożenie miękkiej diety, chłodnych napoi lub przyjąć środki przeciwbólowe.
W pierwszym okresie adaptacji mogą również wystąpić otarcia na śluzówce warg i policzków na skutek kontaktu z elementami aparatu. Podrażnienia są stanem przejściowym. Po kilku dniach błona śluzowa powinna przyzwyczaić się do „nowych warunków” i uszkodzenia powinny samoistnie zniknąć. W celu ułatwienia gojenia i poprawy komfortu wydawany jest pacjentowi specjalny wosk lub silikon, którym zakleja się drażniące elementy.
ETAP IV (REGULARNE WIZYTY KONTROLNE)
Aby leczenie było skuteczne potrzebne są regularne wizyty w celu aktywacji aparatu. W zależności od rodzaju zastosowanego aparatu wizyty są co 4-6 tygodni. Należy się na nie zgłaszać z częstotliwością ustaloną przez lekarza. Na każdą wizytę należy zgłaszać się z prawidłowo umytymi zębami w celu umożliwienia wymiany elementów aparatu (ligatury, łuki, itp.).
Niekiedy w trakcie leczenia pojawiają się okoliczności, które zmuszają lekarza do zmiany planu leczenia. Organizm ludzki nie zawsze jest przewidywalny i zastosowana metoda może okazać się nieskuteczna. Najczęściej do zmiany planu leczenia dochodzi w przypadku braku współpracy, niekorzystnego wzorca wzrostu, braku lub złych efektów próby przeprowadzenia leczenia bezekstrakcyjnego. W takich przypadkach zazwyczaj całkowity czas leczenia ulega wydłużeniu.
Etap V (DEMONTAŻ APARATU STAŁEGO)
Na wizycie odklejane są zamki i pierścienie, ściągany jest klej i cement, który pozostał na zębach. Wykonywane są zdjęcia fotograficzne twarzy i zębów oraz pobierane są wyciski w celu wykonania modeli kontrolnych oraz aparatów retencyjnych. Często od strony językowej w ramach retencji stałej przyklejany jest od strony językowej zębów specjalny drucik lub włókno.
Etap VI (RETENCJA)
Leczenie ortodontyczne nie kończy się w momencie ściągnięcia aparatu. Po demontażu zęby wykazują niewielką tendencję do przesuwania się, powrotu do pierwotnych pozycji i nawrotu wady. Aparaty retencyjne pozwalają na przebudowę tkanek otaczających zęby i ich adaptację do nowych „warunków”, po okresie aktywnego leczenia ortodontycznego. Ich celem jest utrzymanie zębów w nowym położeniu do momentu uzyskania całkowitej stabilizacji. Powinny być noszone ściśle według wskazań ortodonty.